Dobór właściwego rekuperatora pod konkretne potrzeby inwestora
Od czasów pandemii wzrosła świadomość inwestorów związana z jakością powietrza w zamkniętych pomieszczeniach. Już nie tylko liczy się komfort cieplny, ale przede wszystkim jakość powietrza, którą oddychają mieszkańcy. Zbyt szczelny budynek zwiększa koncentrację wielu zanieczyszczeń w pomieszczeniu. Bez sprawnej wentylacji komfort przebywania w budynku jest fatalny. Tradycyjna wentylacja grawitacyjna pozwala ciepłu wraz z powietrzem bezkarnie uciekać na zewnątrz, stąd wielu – świadomych inwestorów – podejmuje decyzje o zastosowaniu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. I to już na etapie projektowania budynku. To zapewnia mu oszczędności w fazie jego budowy. Nie potrzebne będzie wznoszenie kominów wentylacyjnych, a architekt będzie mógł uwzględnić przestrzenie do poprowadzenia przewodów wentylacyjnych tak, by ich przebieg był jak najprostszy i niewidoczny. Takie rozwiązanie wyeliminuje niepotrzebne opory przepływu powietrza i zwiększy efektywność instalacji.
Właściwa wentylacja
Aby zapewnić mieszkańcom domu komfort oddychania świeżym powietrzem, powinniśmy dostarczyć dla każdej osoby nie mniej, niż 30 m3 świeżego powietrza w ciągu godziny. Zalecana wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu zimą to 40-60%, latem nie powinna przekraczać 70%. Właściwie zaprojektowana i zaprogramowana rekuperacja pomaga w zachowaniu tych parametrów na odpowiednim poziomie. Ułatwia bowiem zachowanie właściwej temperatury w budynku, nie pozwalając na skraplanie się pary wodnej w chłodniejszych strefach pomieszczeń. Dobrze zaprojektowany system rekuperacji pozwala również na regulowanie intensywności jego pracy, w zależności od indywidualnych potrzeb mieszkańców domu. To ważne, bo przecież każdy system wentylacji zużywa prąd, a prąd kosztuje. Sterowanie pozwala uwzględniać czas nieobecności mieszkańców, wymogi temperaturowe w poszczególnych porach doby, a nawet zwiększone zapotrzebowanie na świeże powietrze podczas planowanego spotkania z większą grupą przyjaciół.
Co to jest rekuperator?
Rekuperator to potoczna nazwa centrali wentylacyjnej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła, która przeznaczona jest w szczególności do wentylacji budynków mieszkalnych oraz mniejszych obiektów użyteczności publicznej. Tłumacząc najprościej, rekuperator to urządzenie elektryczne, które zapewnia wymianę powietrza w budynku poprzez wywiewanie powietrza zużytego, a także nawiewanie powietrza świeżego. Dodatkowo dzięki zastosowanym filtrom skutecznie oczyszcza, dostarczane do pomieszczenia powietrze, z zanieczyszczeń szkodliwych dla zdrowia.
Ważną cechą rekuperatora jest również odzysk ciepła z powietrza zużytego i przekazywanie go do powietrza nawiewanego. Dzięki temu podczas wymiany powietrza minimalizuje się ucieczkę ciepła z budynku co wpływa na znaczne zmniejszenie kosztów wydatkowanych na ogrzanie budynku.
Jak działa rekuperator?
Ostatecznie dla inwestora najważniejsze są osiągane parametry – przepływ powietrza, sprawność odzysku ciepła, poziom ciśnienia akustycznego, klasa filtracji powietrza. Prześledźmy zatem podstawowe komponenty central wentylacyjnych, które mają największy wpływ na osiągane parametry podczas ich pracy.
I. Wymiennik odzysku ciepła
Sercem rekuperatora jest wymiennik ciepła. To od jego skuteczności zależy sprawność odzysku ciepła całego urządzenia, a także całego systemu rekuperacji. Duże znaczenie ma budowa wymiennika ciepła – jego rodzaj, kształt, materiał, z którego jest wykonany, a także sposób i dokładność wykonania.
Na rynku dominują 3 typy wymiennika ciepła:
- Krzyżowe (zachodzi w nich zjawisko rekuperacji), w których kanały z wywiewanym (ciepłym) i nawiewanym (zimnym) powietrzem są ustawione prostopadle. Są proste w budowie, tanie i łatwe do czyszczenia. Jednak ich sprawność jest niska – poniżej 50-60%.
- Przeciwprądowe (również wykorzystywane jest zjawisko rekuperacji), podobne do krzyżowych, ale z kanałami nawiewnymi i wywiewnymi ułożonymi równolegle – tak samo jak w wymiennikach krzyżowych powietrze płynie w nich w przeciwnych kierunkach, jednak droga ta jest znacznie wydłużona i w wymiana ciepła następuje przez dłuższy czas. Dlatego sprawność odzysku ciepła rośnie i może sięgać ponad 90%. Ich wadą jest wzrost oporów przepływu, trudność czyszczenia i podatność na zaszronienie zamarzającymi skroplinami. To obecnie najpopularniejszy typ wymienników ze względu na bardzo wysoką sprawność odzysku ciepła przy stosunkowo niewielkich gabarytach i dosyć prostej konstrukcji.
- Obrotowe (zachodzi w nich zjawisko regeneracji) mają kształt walca z kanałami biegnącymi równolegle do jego osi. Połowa walca umieszczona jest w strumieniu powietrza nawiewanego a druga wywiewanego. Walec ten się obraca i tymi samymi kanałami przepływa naprzemiennie powietrze usuwane (podgrzewa wymiennik, „regeneruje go”) i nawiewane (ochładza go). Zasada działania jest więc zupełnie inna niż w pozostałych wymiennikach. Sprawność może sięgać nawet 90%. Jednak największą zaletą jest całkowita odporność na szronienie, nawet w skrajnie niskiej temperaturze (strugi powietrza nawiewanego osuszają kanały). Nie bez przyczyny są one popularne w Skandynawii. Słabą stroną wymienników obrotowych jest pewna skłonność do mieszania się strumieni powietrza nawiewanego i usuwanego oraz ryzyko awarii obracającego je silnika.
II. Wentylator
Za ruch powietrza w rekuperatorze, a także całej instalacji wentylacyjnej odpowiedzialne są dwa wentylatory (nawiewny i wywiewny). Wielkość i moc wentylatorów jest dopasowana do zakładanego strumienia powietrza dla rekuperatora. Każdy wentylator charakteryzuje się również sprężem dyspozycyjnym. Chodzi o to jakie opory przepływu powietrza, występujące na instalacji wentylacyjnej jest w stanie pokonać wentylator, aby nawiewać zadaną ilość powietrza.
Obok wymiennika wentylatory to najważniejszy i najdroższy element centrali. Muszą zapewniać odpowiednią wydajność i spręż, a przy tym być ciche, energooszczędne i trwałe.
Wentylatory mogą być zmiennoprądowe (AC), a także elektronicznie komutowane, stałoprądowe (EC). W pierwszym przypadku są to tradycyjne wentylatory prądu zmiennego, tańsze, ale o stosunkowo niskiej sprawności i nieco wyższym zużyciu energii. W drugim przypadku są to nowoczesne, energooszczędne i ciche wentylatory, ponadto z płynną regulacją wydajności. Warto wybrać centralę właśnie z nimi, bo maja bardzo istotne dla użytkownika zalety:
- bardzo łatwo można zmieniać ich prędkość obrotową (poczynając od około 20% znamionowej);
- zużywają mniej energii niż zwykłe wentylatory prądu przemiennego,
- pracują cicho.
III. Filtry
Powietrze przechodząc przez rekuperator jest na wstępie filtrowane (tzw. filtry wstępne, zgrubne), zarówno po stronie nawiewnej jak i wywiewnej. Dzięki temu po pierwsze nie dochodzi do znacznego zabrudzenia wymiennika ciepła lub kanałów wentylacyjnych. Po drugie powietrze nawiewane do pomieszczeń jest czystsze, wolne od większych zanieczyszczeń. Dodatkowo, w celu dokładnej filtracji powietrza, często stosowane są filtry o wyższej sprawności filtracji jak ePM10 czy ePM2,5 (wcześniejsza klasyfikacja F7, F8). Zaletą bardziej dokładnych filtrów jest oczywiście lepsze oczyszczanie powietrza, ale rosną również opory przepływu.
PODSUMOWANIE
Zakup rekuperatora wiąże się z wieloma kwestiami, które należy wziąć pod uwagę. Z jednej strony można zdecydować się na jednostki z prostszą konstrukcją i automatyką, które będą tańsze na etapie inwestycyjnym, ale ich koszt eksploatacji będzie wyższy. Nowoczesne, zaawansowane technologicznie rekuperatory są w pełni zautomatyzowane i mają wysokie sprawności odzysku ciepła i wilgoci. Są droższe w zakupie jednak dają wyższy komfort użytkowania i niższe koszty eksploatacyjne. Warto sprawdzić, jakie komponenty, w tym wentylatory mają wbudowane, czy urządzenie będzie energooszczędne i ciche, czy raczej zastosowano tanie i gorszej jakości komponenty.
Lista producentów rekuperatorów korzystających z rozwiązań AFL dostępna jest w naszym biurze obsługi – zapraszamy do kontaktu. Chętnie polecimy Państwu najlepsze rekuperatory dostępne na rynku z naszymi wentylatorami.
